براى انس و الفت بیشتر با همسر چه باید کرد؟
انس و الفت با همسر در گرو رعایت امورى است:
1ـ خوش رویی؛ امام علی(ع) می‌فرماید: «خوش رویى ریسمان مهر و مودّت است».(1)
چون شکفته باشد در این انجمن که صبح تسخیر کرده روى زمین را بنوشخند
2ـ به اسم خوب صدا زدن؛ هر یک از زن و شوهر باید همسر خود را به نامى صدا کند که بیشتر دوست دارد. ,,,,,,,
پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: «سه چیز است که دوستى مسلمان را با مسلمان دیگر، خالص میکند:
1ـ هنگامى که او را ملاقات مى کند، با خوش رویى با وى برخورد نماید.
2ـ زمانى که خواست کنارش بنشیند، براى او جا باز کند.
3ـ به بهترین نامى که دوست دارد، او را صدا زند»(2)
3ـ احترام به پدر و مادر و خواهر و برادر همسر، و توصیه احسان به آنان در ازدیاد محبت مؤثر است.
4ـ اظهار محبت؛ امام صادق(ع) می‌فرماید: « وقتى کسى را دوست داری، به او بگو، که این کار موجب ثبات بیشتر محبت بین شما خواهد بود».(3)
محبت قلبى هر چند لازم است، اما کافى نیست. براى انس و الفت بیشتر باید محبت را اظهار کرد. پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: «سخن مرد که به همسرش می‌گوید: واقعاً تو را دوست دارم، هرگز از قلبش خارج نخواهد شد».(4)
4ـ سلام کردن: امام صادق(ع) می‌فرماید: «وقتى شوهر به خانه وارد مى شود، باید به خانواده اش سلام کند و او را از آمدنش مطّلع سازد».(5)
5ـ احسان کردن: از آنجا که انسان بنده احسان است، یکى از شیوه هاى تحکیم روابط حسنه و ایجاد الفت احسان کردن به همسر می‌باشد یارى کردن بانوان در کارهاى خانه یک نوع احسان است و محبت را بیشتر میکند. یکى از مصادیق احسان، هدیه دادن است. امام باقر(ع) می‌فرماید: «برای یکدیگر هدیه ببرید که هدیه بردن کینه ها را از دل ها بیرون مى برد و انتقام و دشمنى و کینه توزى را بر طرف مى سازد».(6)
زن و شوهر سعی کنند در ولادت ها و سالگرد ازدواج و هفته زن و در بازگشت از مسافرت ها هدیه ای تقدیم یکدیگر نمایند.
6ـ درک متقابل زن و شوهر: اگر سطح توقع زنان از مردان و بالعکس بیش از حد توان باشد و انتظارات با مقدورات نخواند، محبت و سازش و صفاى محیط زندگى کاهش خواهد یافت. اگر زن و شوهر یکدیگر را درک کنند، همواره سازگارى و صمیمیت حاکم خواهد گشت.
7- عدم نزاع و کشمکش :
درگیری در خانه معلول عواملى است که بدان اشاره می‌شود:
1ـ خودخواهی: منشأ اصلى عداوت و درگیری، خودخواهى است. کسى که به اسارت خود در آید و بر محور خود بچرخد، هرگز حاضر نمی شود حق را بپذیرد و از حقیقت پیروى نماید. از این رو به رأى و نظر دیگران اهمیتى نمى دهد. در این صورت اختلاف و نزاع طبیعى و قهرى است. امام خمینی(ره) فرمود: «اگر تمامى انبیا را در یک شهر جمع کنند، کوچک ترین اختلافى با هم پیدا نمى کنند، زیرا آنها از دام خود رسته اند»(7)
در محیط خانه گاهى مردى به دلیل احساس بزرگى و تسلّط بر همسر، توقع سلام کردن دارد و همیشه می‌خواهد حرف خود را به کرسى بنشاند یا زنى به واسطه جمال و هنرى که دارد، به خود مى بالد و بر شوهرش فخر مى فروشد و همین امر در بروز فتنه و عداوت کافى است.
امام علی(ع) می‌فرماید: «تکبّر، بغض و نفرت مردم را جلب نمى کند».(8 ) مردسالارى و زن‌سالارى هر دو منشأ اختلاف می‌شوند. باید ایمان سالارى و انسانیّت در خانه و اجتماع حاکم باشد تا اختلافات به صفر برسد.
2ـ جدل: یکى از اسباب دشمنى و نزاع، جدل و بگو مگوهاى بى فائده است که هدفى جز برترى جویى ندارد. امام علی(ع) می‌فرماید: «از مجادله و ستیزه جویى بپرهیزید که این دو دل هاى برادران دینى را نسبت به یکدیگر مکدّر می‌کنند و بذر نفاق را پرورش می‌دهد».(9)
3ـ خودپسندی: ریشه بسیارى درگیرى ها خودپسندى است. خود دوستى که از تمایلات طبیعى بشر است، اگر به حد افراط برسد، انسان را به خودپسندى و غرور و بلند پروازى و فزون طلبى و داشتن توقعات نابجا وادار مى نماید. امام علی(ع) می‌فرماید: «از خودپسندى پرهیز کن که با این صفت، نقائص خود را آشکار مى کنى و دشمنى ها را ظاهر مى سازی». 10
4ـ عدم آشنایی با وظایف: گاهى نزاع و کشمکش در اثر عدم اطلاع از وظایف و مسئولیت ها است. زن و شوهرى که از حدود اختیارات و مسئولیت هاى خود بى اطلاع اند، توقعاتى از یکدیگر دارند که با عدم تحقق آن، کدورت ایجاد می‌شود. در محیط کار نیز همین علت، جاری است.
5ـ سخت گیری: تعاون و همکارى در گرو برخوردارى از روحیه گذشت و چشم پوشى و بخشش خطاها و لغزش هاى جزئى است. اگر اعضاى یک خانواده در پى یافتن عیوب یکدیگر و بزرگ نمودن آن باشند و در تعقیب آن سخت گیرى نمایند، عداوت و دشمنى بین آنها حاکم خواهد شد، از این رو در اوائل ازدواج به دلیل عدم گذشت و غماض، قهر و نزاع بیشتر دیده می‌شود. لج و لجبازى و روحیه عدم گذشت،موجب از بین رفتن پیوند هاى دوستى و یگانگى می گردد.
6ـ عدم رشد فکرى و اخلاقی: شکى نیست که افراد با یکدیگر اختلاف نظر دارند. دو نفر در جهان پیدا نمى شود که از لحاظ جسمى و روحى و فکرى یکسان باشند. در صورتى که انسان به رشد اخلاقى نرسیده باشد و به سعة صدر و بلند نظرى و تحمل و نرمى و بردبارى متصف نشده باشد، آمادگى اخلاقى براى هضم نقاط اختلاف ندارد. از این رو انتظار دارد دیگران در همه موارد از او پیروى کنند. همین امر زمینه درگیرى را فراهم مى سازد.
7- مرحله ترس و خشونت: یکى از مهمترین عوامل تصادم ها و کشمکش هاى سخت و حوادث خطرناک و ناگوار توسل به خشونت است. با این عمل زمام اختیار و کنترل اعصاب از انسان سلب می‌شود. و چه بسا هر خطایى حتى کلمات کفر آمیزى از او سر مى زند. اما با رفق و مدارا و ترک خشونت مى توان از وقوع نزاع و درگیرى پیشگیرى کرد. رسول خدا(ص) فرمود: «رفق و نرمش با هر چه همراه باشد آن را زینت می‌دهد و از هر چیز جدا شد نازیبایش مى سازد».11
پی نوشت ها:
1- غررالحکم، ج 5، ص 24.
2-اصول کافی، ج 4، ص 457.
3 - وسائل الشیعه،ج 8، ص435
4- شافی، ج 2، ص 138.
5- بحارالأنوار، ج 73، ص 11.
6- الکافی، ج 5، ص 143.
7- محمد على سادات، اخلاق اسلامی، ص98
8- غررالحکم، ج 6، ص 59.
9- اصول کافی، ج 3، ص 409.
10- غررالحکم، ج 2، ص 299.
11- اصول کافی، ج 3، ص 182.